40 DÖVLƏTİN UKRAYNA TOPLANTISI – Kimlər iştirak etdi və nələr müzakirə olunub?
Avqustun 5-6-da Səudiyyə Ərəbistanının Ciddə şəhərində Ukrayna münaqişəsinin sülh yolu ilə nizamlanması prinsiplərinə həsr olunmuş beynəlxalq toplantı keçirilib. “AzPolitika.info” Qərb mediasına istinadla xəbər verir ki, toplantıda iştirak edən 40-a yaxın dövlətin nümayəndələri Ukraynanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünü dəstəklədiklərini bildiriblər. Ukrayna Prezidenti Aparatının rəhbəri Andrey Yermak bunu təsdiqləyib. Qeyd olunur ki, iclas iştirakçılarının hansısa sənədə imza atması əvvəldən planlaşdırılmayıb, çünki görüşün əsas məzmunu ümumi mövqenin işlənib hazırlanması deyil, fikir mübadiləsi idi. Yermakın görüşdən sonra verdiyi bəyanatda deyilir ki, Ciddədə ədalətli və güclü dünyanın qurulması üçün lazım olan əsas prinsiplər üzrə çox məhsuldar məsləhətləşmələr aparılıb. "Müxtəlif fikirlər var idi, lakin orada iştirak edənlərin hamısı öz ölkələrinin BMT Nizamnaməsi, beynəlxalq hüquq və dövlətlərin suverenliyi və ərazi bütövlüyünün toxunulmazlığına hörmət prinsiplərinə sadiqliyini vurğuladılar", - Ukrayna nümayəndə heyətinin rəhbəri əlavə edib. Görüşdə Rusiya iştirak etməyib, Ər-Riyadın toplantının nəticələri barədə Moskvaya məlumat verəcəyi bildirilib. Yermakın sözlərinə görə, görüşdə Ukrayna nümayəndə heyəti ölkənin nüvə, enerji və ərzaq təhlükəsizliyi, məhbusların və deportasiya edilənlərin azad edilməsi, habelə ərazi bütövlüyü, BMT Nizamnaməsinə hörmət və s. məsələləri qaldırıb. Yermak görüşdə ilk dəfə iştirak edən dövlətlərin adlarını açıqlayıb. Onun sözlərinə görə, siyasi və ya milli təhlükəsizlik müşavirləri səviyyəsində Avropa İttifaqı (Aİ) və 10-dan çox Aİ ölkəsi, Böyük Britaniya, ABŞ, Kanada, 10-dan çox Asiya ölkəsi, o cümlədən Hindistan, Çin və Yaponiya, iki Afrika dövləti – Misir və Cənubi Afrika Respublikası və Cənubi Amerikanın üç ölkəsi - Argentina, Braziliya və Çili iştirak ediblər. “The Wall Street Journal” öz mənbələrinə istinadən xəbər yayıb ki, iyunda Kopenhagendə baş tutan oxşar formada ilk məsləhətləşmələrdən fərqli olaraq, Ukrayna iştirakçı ölkələrin mövqelərini öz mövqeyinə yaxınlaşdırmaq, öz sülh formulasını tam şəkildə qəbul etdirməkdə israr etməyib. Qeyd olunur ki, toplantıda Səudiyyə Ərəbistanı və bir sıra digər ölkələrin təklif etdiyi yeni sülh planına böyük diqqət yetirilib. Plan, bütün cəbhələrdə atəşkəsi və BMT-nin vasitəçiliyi ilə Moskva ilə Kiyev arasında danışıqlara başlamağı nəzərdə tutur. Eyni zamanda, Ukraynanın ərazi bütövlüyünün qorunması vacib şərt kimi qeyd olunur. Lakin planda danışıqların başlanması üçün şərt kimi Rusiya qoşunlarının Ukrayna ərazisindən çıxarılması qeyd olunmur. Kiyev dəfələrlə belə bir geri çəkilməni atəşkəs üçün əvəzsiz şərt adlandırıb. Çin nümayəndəsinin iclasda iştirakına da diqqət çəkilib. Pekin əvvəllər də məzmunca Səudiyyə Ərəbistanına bənzər sülh təşəbbüsü irəli sürüb. Hələlik danışıqlarla bağlı Çin tərəfdən yeni mövqe yoxdur. Kreml bundan əvvəl Moskvanın müzakirələrin gedişini diqqətlə izləyəcəyini bildirib. Sərt bəyanatlar üzrə ixtisaslaşmış Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini Dmitri Medvedev bazar günü yazıb ki, istənilən sülh danışıqlarının şərti "tarixi kontekst nəzərə alınmaqla" və "cari reallıqlar nəzərə alınmaqla" olmalıdır. "Lakin danışıqların özü hələ lazım deyil. Düşmən dizləri üstə sürünərək mərhəmət diləməlidir", - Medvedev yazıb.