Əkrəm Həsənov: “Generalın evindən cəmi 11 dənə sikkə çıxması təəccüblüdür”
Ləğv edilmiş Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin (MTN) həbsdə olan generalı Sübahir Qurbanovun dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzuliyə sevgisi üzə çıxıb. İntəhası generalın sevgisi dahi şairin qəzəllərinə, şeirlərinə vurğunluğunda ifadə olunmur. Məsələ burasındadır ki, generalın həbsindən sonra onun Bakının Əhməd Cavad, Səməd Vurğun, Üzeyir Hacıbəyov küçələrində və Novxanı qəsəbəsində yerləşən bağ evində axtarışlar aparılıb. Mənzillərdən çoxlu sikkələr, bahalı qələmlər, xüsusi hazırlanmış şahmat və digər qiymətli əşyalar götürülüb.
Qiymətli əşyalar içində 1996-cı ildə Mərkəzi Bankın ilk dəfə olaraq tədavülə buraxdığı Məhəmməd Füzuli sikkələri də olub. Cəmi 11 ədəd sikkənin ümumilikdə bazar qiymətinin nə qədər olduğu bilinmir.
Mərkəzi Bankın saytında yer alan məlumatlardan belə aydın olur ki, Azərbaycanın görkəmli şair və mütəfəkkiri Məhəmməd Füzulinin həyat və yaradıcılığının (1494-1556) 500 illiyi münasibətilə gümüş yubiley pul nişanları tədavülə buraxılıb. Yubiley pul nişanları Böyük Britaniyanın “The Royal Mint” şirkətinə sifariş olunub. Yubiley pul nişanının üz tərəfində Məhəmməd Füzulinin siması, arxa hissəsində isə şairin məşhur “Leyli və Məcnun” poemasından bir səhnə əks etdirilib. Yubiley pul nişanı nominal dəyəri ilə Azərbaycan Respublikası ərazisində qanuni ödəniş vasitəsidir.
Əsas parametrlər isə belədir
Buraxılış ili: 1996
Nominalı: 50 manat
Metalı: Ag 925
Çəkisi: 38.61 qr
Diametri: 38.61 mm
Keyfiyyəti: Pruf
Buraxılış limiti: 2900 ədəd
Arestant generalın çoxsaylı evlərindən çıxan təkcə dahi şairin siması olan sikkələr olmayıb. S.Qurbanovun Əhməd Cavad küçəsindəki evindən üzərində Avstriya İmperatoru Frans İosifin rəsmi əks olunmuş kulon, oval formalı 1 ədəd qədim sikkə, mirvari qaşlı sırğa, ağ və qəhvəyi rəngli 6 ədəd mirvari qaşla bəzədilən üzük, üzərində “Geneva” sözü yazılmış qolbaq saat tapılıb. Onun S.Vurğun küçəsindəki evindən isə xeyli sikkə aşkar edilib. Belə ki, həmin mənzildən “Zeyvə” xalçası, üzərində Heydər Əliyevin təsviri olan döş nişanı, üzərində “Naxçıvan Muxtar Respublikası, 1924-2009, 85 il, Azərbaycan Respublikası, 5 manat” yazıları olan gümüşü rəngli 10 ədəd sikkə, xarici ölkələrdə istehsal olunan 100-300 dollar dəyərində qələmlər, üzərində 90 il, “Heydər Əlirza oğlu Əliyev” yazısı olan sarı metaldan 1 ədəd sikkə, üzərində qılınc və aypara təsviri olan 2 ədəd sarı və gümüşü metaldan hərbi aypara, “Longines” markalı qol saatı, “Frederigue Constanat” markalı, qəhvəyi rəngli kəməri olan 1 ədəd qol saatı, “Dupont” markalı üzərində ağ rəngli qaşları olan 1 ədəd gümüşü metaldan qələm, “Swarovski” daşından düzəldilmiş 32 ədəd şahmat fiqurları, 1 ədəd “Canon” markalı İXUS 75 modelli fotoaparat, üzərində ayı şəkli həkk olunmuş sarı-gümüşü rəngli 1 ədəd xəncər, üzərində “İCE Special Agent” yazısı olan gümüşü rəngli metaldan 1 ədəd nişan aşkar edilərək götürülüb.
Sübahir Qurbanovun bağ evindən isə üzərində “Heydər Əliyev” yazılmış 3d formatlı 1 ədəd portret, sarı metaldan olan 1 ədəd xəncər, 1 ədəd “Visconti” markalı qələm, üzərində “Azərbaycan Respublikası Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi” sözləri yazılmış 1 ədəd hədiyyə kompoziyası, 1 ədəd “maurice lacrtix” markalı qol saatı, 1 ədəd “İst dupont” markalı qələm, 4 ədəd disk, 2 ədəd audio kasset, 1 ədəd “FU HUANG” markalı qol saatı, kamotun siyirməsində olan 1 ədəd “CHOPARD” markalı stolüstü saat, DVR markalı videogörüntü əks etdirən kamera nəzarətinə aid aparat, nağd pullar və sənədlər aşkar edilərək götürülüb.
Generalın bağ evindən çoxlu sayda sikkələr, qolbaqlar, boyunbağı, kulonlar, sırğa, 11 üzük, video kaset və əlyazmalar olan kitabça götürülüb. Əhməd Cavad küçəsindəki digər evindən isə 3-5 min dollar dəyərində üzərində “MARCO BİCEGO” sözləri yazılan 1 cüt sırğa, üzüklər, qolbaqlar, qələmlər, üzərində çoxlu sayda “RC” yazılan qutunun içərisində komplekt (1 cüt sırğa və 1 ədəd boyunbağı), üzərində “Leo Pizzo” sözləri yazılan qutunun içərisində 1 ədəd qaşlı üzük, 1 ədəd boyunbağı, 1 cüt sırğa, üzərində “Valcambi suisse” sözləri yazılan sarı metaldan dairəvi 1 ədəd sikkə, göy rəngli qutunun içərisində sarı metaldan dairəvi formada 2 ədəd 10-luq, 7 ədəd 5-lik sikkələr, üzərində “AUSTRALİAN KANGAROO” sözləri yazılan 1 ədəd sikkə, üzərində “Azərbaycan Respublikası 100 manat” sözləri yazılan 1 ədəd sikkə, şüşə materialdan olan qutunun içərisində üzərində “ELİZABETH II AUSTRALİA” sözləri yazılan 3 ədəd dairəvi sikkələr və nağd pullar aşkar edilərək götürülüb.
Bəs generalın evindən çıxan sikkələrin real bazar qiyməti nə qədərdir? Belə sikkələri Mərkəzi Bank nə məqsədlə buraxır?
2001-2005-ci illərdə Mərkəzi Bankda şöbə rəisi vəzifəsində çalışmış, hazırda “Antikollektor” MMC-nin direktoru olan iqtisadçı ekspert Əkrəm Həsənov deyib ki, xatirə sikkələri illər öncədən dövriyyəyə buraxılıb və belə sikkələri əsasən əntiq əşyaların satıldığı mağazalardan almaq olar: “Qiymətləri haqda konkret söz demək çətindir. Nominal 50 manat göstərilsə də, faktiki qiyməti dəfələrlə artıq olur. Məhəmməd Füzulinin siması ola sikkələri Bakıdakı əntiq əşyalar satılan mağazalardan, Mərkəzi Univermaqdan almaq olar”.
Ə.Həsənov vəzifəli şəxslərin belə əntiq əşyalara böyük marağının varlığının kimsəyə sirr olmadığını da söylədi: “2900 sikkənin böyük əksəriyyətinin vəzifə sahiblərində olması təbiidir. Çoxlu pulları var, alıb yığırlar. Generalın evindən cəmi 11 dənə sikkə çıxması təəccüblüdür. Belə sikkələrin qiyməti qramına bağlı deyil. Sikkələr bir növ həmin çəkidə, eyni qiymətli metaldan olan məmulatlardan qat-qat, elə vaxt olur ki, 10, hətta 100 dəfə baha olur. Bunu şərtləndirən həmin sikkələrin sayı, məhdud çərçivədə olan şəxlərin əlində olması ilə əlaqəlidir. Əntiq əşya kimi alınır-satılır deyə qiyməti də bahadır”.
Qeyd edək ki, S.Qurbanov Cinayət Məcəlləsinin 145.3-cü (qanunsuz azadlıqdan məhrum etmə), 182.3.1-ci (hədə-qorxu ilə tələb etmə), 182.3.2-ci (hədə-qorxu ilə tələb etmə, mütəşəkkil dəstə tərəfindən törədildikdə, külli miqdarda əmlak əldə etmək məqsədi ilə törədildikdə), 302.2-ci (əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında qanunvericiliyi pozma - gizli qaydada informasiya alınması üçün nəzərdə tutulmuş texniki vasitələrdən istifadə edilməklə törədildikdə), 308.2-ci (vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə), 309.2-ci (vəzifə səlahiyyətlərini aşma), 311.3.1 (rüşvət alma, külli miqdarda törədildikdə), maddələri ilə ittiham olunur.
İttihamlar təsdiqlənsə, generalın çoxsaylı evlərindən götürülən, dəyəri milyonlarla ölçülən var-dövlət müsadirə olunacaq.