Mobil operatorların sonsuz hiylə “icadı”

  “icadı” Şirkətlərin kontent provayderləri büdcəmizi qəpik-qəpik boşaldır.Abonentləri özlərindən xəbərsiz müxtəlif xidmətlərə qoşmaqla milyonlarla qazanc əldə edilir.Bir neçə müddətdir mobil operator ailəmizin üç üzvünün büdcəsini hiss etdirmədən boşaldır. Telefona pul yüklədikcə, bir ucdan silinir. Bu ilin avqustun 23-də telefonuma 6550 nömrəsindən mesaj gəldi ki, abonent.az saytında qeydiyyatdan keçmişəm, xidmətin dəyəri də gündəlik 59 qəpik imiş. Nə olduğunu bilmədim, bir gün sonra araşdırdım, qohum qızdan soruşdum, telefonumu xidmətə qoşduğunu boynuna almadı. Amma instruksiyanı mənə yaxşıca başa saldı, "sil" yazıb 6550-yə göndərdik, guya abunəlik deaktiv edildi. Amma bir ucdan da telefondan pul silinirdi. Ayın 29-da 6555 nömrəsindən də bir mesaj gəldi ki, "Fan Club xidmətinə abunəliyiniz yeniləndi". Deməli, bir neçə gündür mən əyləncə klubunun da xidmətlərindən istifadə edirmişəm, xəbərim yox. Mesajdakı nömrəyə zəng edib, şikayətimi bildirdim, oradan da cavab gəldi ki, "Aforizmlər və Fan Club xidmətlərinə abunəlikləriniz deaktiv edildi". Burada da telefonum qızın köməkliyi ilə iki xidmətə qoşulubmuş. Amma deyim ki, indiyə qədər də telefondan pul silinir, yüklədiyim vəsait bir neçə gün sonra qalmır. Dünən adını çəkdiyim birinci saytın göstərilən telefonuna zəng elədim, operator təmsil etdiyi şirkəti "Naviqator Mobile" olaraq təqdim etdi. Dedi ki, ölkədə olan hər üç operatora sms, chat xidmətləri göstərirlər. Məlum oldu ki, məndən hər dəfə 59 qəpik olmaqla üç dəfə pul çıxılıb. Halbuki xidmətin telefonda cəmi iki gün qaldığını demişdim. "İstifadə etdiyim" saytların adını soruşdum, geceler.az saytının adını çəkdi ki, ilk dəfədir eşidirəm. Mənə hansısa bir sayta girmək lazımdırsa, bunu kompüterlə ödənişsiz və daha rahat edə bilərəm.  

Kompüterdən dediyi sayta girməyə çalışdım ki, mövzunun nə olduğunu anlayım. Balam.az deyilən bir link gəldi. Hər dəfə araşdırmağa çalışdığınızda bir adın altından başqa ad çıxır. İstifadəçi adlarını görəndə telefonumun başqasının vasitəçiliyi ilə də olsa bu sayta iki günlük abunə olduğuna utandım. Ən son istifadəçinin adı "NArkaman_Ka"-dır. Oğlanların sayı 139853, qızlar 49361-dir. Yəni bir qız eyni vaxtda 3 oğlanla sərbəst "chat"laşa bilər, say imkan verir. Mesajım telefonumu o xidmətə qoşan "başıaşağı" rayon qızınadır. Artıq belə sayta vaxt sərf etməmək qərarına gəldim. Bir də içəridə nələr olduğunu görmək üçün qeydiyyatdan keçmək lazımdı. Pulu telefonuma bərpa eləmələrini rica etdim, dedi şikayətinizi elektron ünvanımıza göndərin. Hər halda mən şikayət edəndə məktubumu belə xırda saytlara ünvanlamıram. "Fun Club"u araşdırmadım, orada da əyləncə, chat xidmətinin olduğu adından məlumdur. Evdə daha iki problemli nömrə var, hər ikisi kənara atılıb, başqa operatora keçiblər. Onlarda "pulsilmə əməliyyatı" 2 ildən bəri davam edirdi. Mən də çox pul yükləmirəm. Bunları ona görə xüsusi olaraq vurğulayıram ki, bir operator abunəçilərini necə itirdiyini əyani görsün. Sosial şəbəkələrdə müzakirələrə baxdım, mənim günümdə olanlar çox imiş. Bir istifadəçi statusunda mobil operatorun sinirlərini pozduğunu yazıb və öz-özlüyündə 10 ballıq şkala ilə operatora -10 bal qiymət verib. Onun bu yanaşması mənim də bugünkü ovqatımı ifadə edir və problem artıq sadəcə mənim olmaqdan çıxır. Məsələni bir də mobil operatorun özü ilə araşdırmağa çalışdım. Neçə vaxtdır şirkətin müştəri xidmətləri ilə danışmağa cəhd göstərirdim, nail ola bilmirdim. Amma dünən çox israrlı və qərarlıydım. 
"Azərfon" MMC-nin baş ofisinə zəng elədim. Şirkətin əməkdaşı Fərid Ağalarov problemi ilk cümləmdən anladı, çünki ona yad deyildi, hər gün xeyli adam bu cür şikayətlərlə onlara müraciət edir. Amma baş ofisdə buna yardımçı ola bilmir, onları müştəri xidmətlərinə yönləndirirlər. Məni də başından eləmək istədi, müştəri xidmətlərinə zəng etməyin mümkün olmadığını bildirdim. Doğrudan da telefonda sizə sadəcə robot cavab verir və bütün xidmətləri sadalamaqdan ötrü özlərinin dedikləri kimi uzun bir "səyahətə" çıxırsınız. Vaxtı olan buyursun! Fərid onu da bildiyini dedi və operatorla danışmağın "sirri"ni mənə açdı. Deməli, mobil şirkətdə sizinlə canlı bir insanın ünsiyyətdə olması və dərdinizi dinləməsi üçün əvvəlcə dil seçimi edirsiniz, telefondakının uzun izahatlarına qulaq asmadan "turbo paket" sözündən sonra 2, "turbo xs" sözündən sonra 1, "məlumat" sözündən sonra 1, sonra da operatora bağlanmaq üçün 0 düyməsinə basırsınız. Əlbəttə, bu, hər cəhddə alınmır. Burada məndən bir az səbirli olmağınız lazımdır. Operatora bağlana bilmədiyim üçün F.Ağalarovla ən az dörd dəfə danışdım. Belə bir variantı da yoxladıq: biz stasionar telefonla danışa-danışa operatorun mobil telefondan müştəri xidmətini yığdım, Fərid də kömək üçün o tərəfdən instruksiya verməyə başladı. Bütün bu çaba mənim bir operatora dərdimi deyə bilməyim üçün idi. Yaxşı ki, özü də müştəri xidmətinə bağlanmağın nə qədər mümkünsüz olduğuna şahidlik edirdi. İki cəhdimiz də boşa çıxdı. Əlac şəxsən müştəri xidmətlərinə yaxınlaşmağa qaldı. Təsəvvür edin, mobil xidmət göstərən bir şirkətlə mobil vasitə ilə əlaqə yaratmaq mümkün deyil, ayağına getməlisiniz. Şirkət təmsilçisiylə söhbətdən bəlli oldu ki, mən tək deyiləm, hər gün bu problemlə qarşılaşan xeyli sayda abunəçi ilə ünsiyyətdə olur. 
İşimi-gücümü bir kənara atıb gün ərzində dəfələrlə dediyi şəkildə operatoru yığdım, ən sonda düşə bildim. Şirkətin əməkdaşı Orxan hər üç nömrəyə baxıb onların müxtəlif xidmətlərə qoşulduqlarını təsdiqlədi. Məlum oldu ki, başqa bir nömrəmiz 2014-cü ildən operatorun kampaniyasının "iştirakçısıdır" və indiyə qədər hər gün 19 qəpik olmaqla xidməthaqqı hesablanırmış. Nömrədən çıxılan vəsaitin müddəti və sayı o qədər çox idi ki, Orxan məlumatları detallı verə bilməyəcəyini dedi, bununçün şirkətə getməyi məsləhət gördü. Mənim kimi müştəri xidmətlərinə zəng vuranların sayı da çoxdu. Əslində dəyən zərəri gözəyarı da hesablamaq olar. Silinən vəsait 19 qəpikdən bir ayda 5.70 manat, bir ildə 68.40 manat edir. Amma xidmət bir ildən artıq telefondadır. Bir nömrədə haradasa 100 manata yaxın itki var. Ən acınacaqlı isə problemin kütləvi olmasıdır. Niyə belə düşünürəm? Əgər bir evdə 6 nəfərdən üçü operatorla bu problemi yaşayırsa, bu, onun ciddi olduğu anlamına gəlir, 50 faizimiz operatorun hiyləsindən əziyyət çəkirik. Əlbəttə, bu, mobil dələduzluqdur və şirkətlərin sıravi işçiləri də danışıqlar zamanı belə hiylələrdən narazı olduqlarını gizlətmirlər. Adətən onlar bu problemə Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin bir çözüm tapmalı olduğunu vurğulayırlar. Amma bu gün üçüncü şirkət tərəfindən dəyə biləcək zərərdən sığortalanma mexanizminin olmadığını deyirlər. Qeyd edim ki, mobil operatorların abunəçilərlə yalnız rabitə xidməti göstərəcəklərinə dair razılaşmaları var. Digər nömrələri soyğunçu mesajlardan "xilas" etmək üçün operator STOP yazıb 2014 və o birindən isə 9980 nömrəsinə göndərməyimi tövsiyə etdi. Şəbəkədə problem yaranmağını da nömrələrin köhnə olması ilə əlaqələndirib, dublikatını çıxartmağı məsləhət gördü. Nə vaxta qədər arzuolunmaz reklamları dayandırmaq, mobil marketinqdən imtina etmək üçün sms filtrasiya xidmətindən yararlanacağıq, nə vaxta qədər qısa nömrələrə STOP mətnli sms göndərəcəyik? Axı bunlar da ödənişlidir, havayı deyil. 
Bu şirkətlər mobil operatorların özlərinin yaratdıqları kontent provayderlərdir, onları partnyor kimi qələmə verərək müştərilərin ciblərinə girirlər. Digər operatorda olan nömrəmdən də danışdığımdan daha artıq vəsait çıxılmasından şübhələndiyim üçün hər danışıqdan sonra balansa nəzər salmaq adətə çevrilib və müşahidələrimə görə balansımız qəpik-qəpik boşaldılır. Necə ki, bu gün sahibkarlar, market sahibləri çox da nəzərə çarpmamaq üçün ərzağın qiymətini qəpik-qəpik qaldırırlar, mobil operatorlar bu üsuldan çoxdandır istifadə edirlər. Bir milyon abunəçinin hərəsindən gün boyu 2 qəpik "tutmaq" gün ərzində 20 min, ayda 600 min, ildə 7.2 milyon, 10 ildə 72 milyon manat deməkdir. Dolayısıyla bizim hər birimiz xeyriyyəçiliklə məşğuluq. Müşahidəm məni yanıltmırsa, gündəlik "tutulan" pul heç 2 qəpik də deyil, bəzən daha artıqdır. Bir müddət əvvəl xidmətindən istifadə etdiyim digər operatorda da "cibgirlik" müşahidə etdiyim üçün zəng vurub iradımı bildirmiş, şikayət edəcəyimi söyləmişdim. Sonralar balansımın qaydasına düşdüyünü gördüm.   
Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin 1655 qaynar xəttinə zəng elədim, "məşğuldu". Bunu ona görə dırnaq içərisində yazıram ki, ağzınızda qaynar xətt deyirsiniz, məşğul olması imkansızdır. Qaynar xətt Daxili İşlər Nazirliyininkidir, onlarla operator var, dərhal sizə cavab verir, xəttə də gözlətmirlər. Nazirliyin hüquq və insan resursları şöbəsindən Fuad Məmmədov vətəndaş olaraq suallarımı cavablandırmağa çalışdı. Etiraf etdi ki, operatorlar həqiqətən də hiyləgərlik edə bilirlər. Məsələn, sizə mesaj göndərirlər, onu təsdiqləməyib cavabsız buraxdığınız halda belə xidmətlə razılaşdığınızı qəbul edərək onu sistemə daxil edirlər. Halbuki onlar sizin "stop" yazıb göndərmək öhdəliyinizin olmadığını yaxşı bilirlər. Nazirliyin hüquqşünası bildirdi ki, belə məlumatlar yollamaqla provayderlər "Reklam haqqında" Qanunu da pozmuş olurlar. Nazirlik tərəfindən artıq mobil operatorlara qarşı bəzi tədbirlərin sərtləşdirilməsi və cəzaların tətbiqi üçün təkliflər paketi hazırlanıb, Nazirlər Kabinetinə göndərilib. Cərimə məbləğinə gəldikdə isə, dedi ki, bu, mobil operatorlar üçün heç də az vəsait olmayacaq: "1 ayda 4 nəfər bir operatordan şikayətçi olsa, bu, 20 min manat edər". Deməli hüquqşünas da şikayətçi sayının çoxluğundan əmindir. Cənab Məmmədov onu da söylədi ki, təmsil etdiyi qurumda mobil operatorların bütün hiylələrini təqib etmək çətindir, odur ki, onlar konkret şikayətlər əsasında  operatorlarla problemi çözməyə çalışırlar. Bu olmasa da vətəndaşın məhkəməyə müraciət etmək hüququ var.      
Telekommunikasiya haqqında" Qanunun 33-cü "Operatorlar və provayderlərin vəzifələri" maddəsinə görə operatorlar telekommunikasiya sahəsində müəyyən olunmuş normativ hüquqi aktlara uyğun fəaliyyət göstərmək; abunəçi ilə bağlanan müqaviləyə əsasən üzərinə düşən vəzifələri yerinə yetirmək; istehlakçıların hüquqlarını pozmamaq; qarşılıqlı arabağlantı müqavilələrini bağlamaq; telekommunikasiya xidmətlərini müəyyən edilmiş standart, norma və qaydalara uyğun keyfiyyətlə göstərmək; trafikin normativ hüquqi aktlara uyğun istiqamətləndirilməsinə əməl etmək kimi vəzifələri daşıyırlar. Bu, provayderlərə də şamil edilir. Qanunun 34-cü "Abunəçilərin hüquq və vəzifələri" maddəsinə görə abunəçilərin operator, provayderi sərbəst seçmək; keyfiyyətli telekommunikasiya xidmətlərini tələb etmək; onların əməllərindən qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada şikayət vermək hüquqları var. 
(Azərtaym.az)






Fikirlər