Məmurlar yeni Azərbaycanı talayıb: 125 milyard hara getdi? - DƏHŞƏTLİ FAKTLAR
Valyuta ehtiyatlarında böyük geriləmə müşahidə olunub. 2014-cü ildə valyuta ehtiyatlarımız 51 milyarda yaxın idisə, bu il bu rəqəm 37 milyarda enib Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini 5 faizdən 15 faizə qaldırıb. Mərkəzi Bank valyuta bazarında əsas oyunçudan ikinci oyunçuya çevrilib. Əsas oyunçu isə hazırda Dövlət Neft Fondudur.
Hazırda xarici borclar büdcənin 20 faizini təşkil edir. Yəni proses bu şəkildə davam edərsə, bu, 30 faizdən də yuxarı ola bilər. Bəzi şirkətlər ağına-bozuna baxmadan borclanmaya gedirlər. Düzdür, onların içərisində möhtəşəm layihələr həyata keçirənlər də var.
Ancaq elələləri də var ki, nə etdikləri məlum deyil. Ona görə də bu məsələni araşdırmaq və qiymət vermək lazımdır. Yoxsa büdcəmizin böyük bir hissəsi borcların qaytarılmasına gedə bilər.
Təkcə banklar 125 milyard Azərbaycan iqtisadiyyatına vəsait qoyublar. Halbuki bu və ya digər ayrılmış pullardan yeni bir Azərbaycan qurmaq olardı.
Ulus.Az yazır ki, deputatlar da hökuməti “topa tutub”. Deputat Vahid Əhmədov isə iqtisadiyyatda geriləmənin bu il də davam etməsindən narahatlıq ifadə edib.
Onun sözlərinə görə, ötən il sənayedə 0,3 faiz artım hiss olunsa da, tikinti və inşaat sektorunda ciddi geriləmə müşahidə olunur.
Deputat Qüdrət Həsənquliyev isə çıxışında ildən-ilə borcların və borc faizlərinin büdcədən ödənilməsindən narahat olduğunu deyib.
Növbəti çıxışçı Əli Məsimli dövlət borclarının artmasından narahatlıq bildirib, onun sözlərinə görə, hazırda xarici borclar büdcənin 20 faizini təşkil edir. Axır 10 ildə tikintiyə 45 milyard manata qədər dövlət vəsaiti xərclənib.
2006-2015-ci ildə dövlət büdcəsindən tikintiyə 44,6 milyard manat, təhsilə 11,8 milyard manat, sosial müdafiəyə və təminata birlikdə 11,1 milyard manat, dövlət idarəetmə aparatının saxlanmasına 10,1 milyard manat, səhiyyəyə 4,7 milyard manat ayrılıb.
Dövlət büdcəsindən hər il orta hesabla tikintiyə 4,5 milyard manat, təhsilə 1,2 milyard manat, idarəetmə aparatının saxlanmasına 1 milyard manat, səhiyyəyə isə 500 milyon manata qədər vəsait xərclənib.
Göründüyü kimi, 10 ildə şişirdilmiş, davamlı əlavə dəyər yaratmayan, əsasən qeyri-kommersiya təyinatlı layihələrlə talan olunan neft gəlirlərindən ən çox bəhrələnən tikinti sektoru olub, hazırda daha çox tənəzzülə məruz qalan da inşaat bölməsidir.
10 ildə Dövlət Neft Fonduna karbohidrogen resurslarının satışından birbaşa 125 milyard manat vəsait daxil olub. Bu pulun 67,2 milyard manatı dövlət büdcəsinə transfert vasitəsilə, 23 milyardı isə birbaşa fondun özündən müxtəlif layihələrə xərclənib.