Kreml baş nazir Nikol Paşinyanı Rusiyaya qarşı təxribatda suçlayıb, rus diplomat Qərbin Ermənistanı yeni Ukraynaya çevirməyə çalışdığını vurğulayıb... Onun fikrincə, hazırda “ikinci Ukrayna” durumunda Moldovadır, “üçüncü Ukrayna” statusu isə Ermənistana aiddir...

Rusiya-Ermənistan münasibətləri artıq əməlli-başlı korlanıb. Rəsmi İrəvanın davranışları Kremlin səbrini tükətmək üzrədir. Paşinyan hakimiyyəti hər imkanda Rusiyanı Ermənistanın hansısa uğursuzluğunda ittiham edir. Rusiyadan isə buna dərhal sərt reaksiya verilir. Və nəticədə Rusiya-Ermənistan münasibətində açıq müstəviyə keçmiş çəkişmə mərhələsi dərinləşməkdə davam edir.

Onu da qeyd edək ki, MDB sammitində iştirak üçün Bişkekə səfərə “vaxt tapmayan” Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan cəmisi bir neçə gün sonra Fransaya getməklə, Kremlə hörmətsiz yanaşdığını növbəti dəfə təsdiqləyib. Halbuki, Kreml MDB sammiti çərçivəsində Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh prosesinə vasitəçilik planları qurmuşdu. Ancaq erməni baş nazir Kreml sahibinə Rusiyanı sülh prosesinə qayıtmaq şansı tanımadı, Rusiyanı yenə də oyundankənar vəziyyətdə saxladı.

Digər tərəfdən, baş nazir Nikol Paşinyan Avropa Parlamentində cəmisi 10 dəqiqəlik çıxışının əhəmiyyətli bir hissəsini məhz Rusiyanı öz hərbi müttəfiqi Ermənistanı savaş meydanında təkbaşına buraxmaqda ittihama həsr etdi. Ən ağır ittiham isə erməni baş nazirin Kremli Ermənistanda dövlət çevrilişinə cəhd göstərməkdə suçlaması ilə bağlıydı. Və bu, Rusiyanın rəsmi dairələri tərəfindən olduqca qəzəbli əhval-ruhiyyə ilə qarşılanıb.

Rusiyanın Xarici İşlər Nazirliyində erməni baş nazirin ittihamlarını düşməncə davranış kimi dəyərləndiriblər. Eyni zamanda, baş nazir Nikol Paşinyanı Rusiyaya qarşı məsuliyyətsiz açıqlamalarla münasibətlərin korlanması məqsədilə təxribat törətməkdə suçlayıblar. Adının açıqlanmasını istəməyən rus diplomatlardan biri isə Qərbin Ermənistanı Ukraynaya çevirməyə çalışdığını vurğulayıb. Onun fikrincə, hazırda “ikinci Ukrayna” durumunda Moldovadır, “üçüncü Ukrayna” statusunu isə Ermənistan qazanmaq üzrədir. Və Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskinin yolu ilə gedir.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, bu, dolayısı ilə Rusiya tərəfindən Ermənistanın təhdid olunası anlamı daşıyır. Belə ki, buna qədər də, Rusiya Dövlət Dumasında Ermənistanın öz müstəqilliyini itirib, quberniyaya çevrilə biləcəyi barədə iddialar səsləndirilmişdi. İndisə, rus diplomatın dili ilə Kremlin hərbi müdaxilə siyahısında Ermənistanın Ukrayna və Moldovanın ardınca üçüncü sırada olduğuna eyham vurulur. Yəni, Ukrayna savaşı bitdikdən sonra əvvəlcə Moldovaya, ardıncasa, Ermənistana hərbi müdaxilə ola biləcəyi qabardılır.

Belə anlaşılır ki, Kreml tərəfindən rəsmi İrəvana müəyyən mənada, vaxt verilmiş kimi görünür. Həmin vaxt ən uzağı Ukrayna savaşının sona çatmasına qədər davam edə bilər. Əgər, rəsmi İrəvan bu müddət ərazində öz davranışlarına düzəliş etməzsə, Ermənistan adlı dövlət xəritədən silinəcək, əvəzindəsə, Rusiyanın tərkibində erməni quberniyası peyda olacaq. Və yəqin ki, Paşinyan hakimiyyəti Rusiyadan verilən belə sərt xəbərdarlıq mesajlarına maksimum səviyyədə ehtiyatlı davranmalı olacaq.

Məsələ ondadır ki, Paşinyan hakimiyyətinin hazırda Kremlin əsas hədəfləri sırasında olduğu qətiyyən şübhə doğurmur. Bunu hətta rəsmi İrəvan da vurğulayır, baş nazir Nikol Paşinyan isə Avropa Parlamentində Rusiyanın onu devirmək istəməsindən şikayətlənir. Belə vəziyyətdə Paşinyan hakimiyyətinin israrla Rusiya ilə münasibətləri daha da gərginləşdirməsi isə onun gələcək taeleyinin həllini tezləşdirə də bilər. Və bu baxımdan, Paşinyan hakimiyyətinin real təhlükə qarşısında olduğuna yönəlik iddialar intensivləşib.

Maraqlıdır ki, vaxtilə Rusiya ilə eyni problemləri yaşamış Gürcüstanın keçmiş prezidenti Mixail Saakaşvili Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyana xəbərdarlıq edib. O, öz təcrübəsindən çıxış edərək, Rusiyanın Ermənistanda Paşinyan hakimiyyətini devirəcəyini vurğulayıb. Keçmiş prezidentin fikrincə, Kreml sahibi “rəngli inqilablar”la hakimiyyətə gələnlərə nifrət edir. Və hesab edir ki, baş nazir Nikol Paşinyan bundan sonra nə etsə də, prezident Vladimir Putinin münasibətini dəyişməyə nail olmayacaq.

Xüsusilə də, M.Saakaşvili əmindir ki, rəsmi İrəvanın prezident Vladimir Putin barəsində həbs qərarı vermiş Beynəlxalq Cinayət Məhkəmsi barədə Roma statutunu ratifikasiya etməsindən sonra Paşinyan hakimiyyətinin ümumiyyətlə, şansı yoxdur. Rusiyanın Ermənistan hökuməti daxilindəki “5-ci kolonu” Paşinyan hakimiyyətini mütləq devirəcək. Yəni, baş nazir Nikol Paşinyan hazırda ilk növbədə öz yaxın ətrafından qorunmalıdır.

Ona görə də, M.Saakaşvili erməni baş nazirə məsləhət görüb ki, daha sürətlə hərəkət etsin. Ən qısa zamanda Rusiya bazalarını Ermənistandan çıxartsın. Ermənistanın MDB-ni, KTMT-nı və Gömrük İttifaqını tərk etməsini təmin etsin. Və yalnız bundan sonra Qərbə Ermənistanın dəstəklənməsi üçün müraciət etmək daha effektiv ola bilər.

Gürcüstanın keçmiş prezidentinin erməni baş nazirə əsas xəbərdarlığı isə ondan ibarətdir ki, Nikol Paşinyanın o qədər də çox vaxtı qalmayıb. Onun fikrincə, əgər, qətiyyətli davranıb, prinsipial addımlar atmazsa, xüsusilə də, Azərbaycanla sülh sazişinin imzalanmasına nail olmazsa, Rusiya mövcud qarşıdurma və gərginlik mühitindən əvvəl-axır istifadə edəcək. Və Paşinyan hakimiyyətinin devrilməsinə mütləq nail olacaq.

Elçin XALİDBƏYLİ,
Siyasi ekspert,
“Yeni Müsavat” Media Qrupu