Bildirilir ki, bu il ölkəmizdə inflyasiya 3 faiz olacaq. Dekabrın 13-də də Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) İdarə Heyəti uçot dərəcəsinin 7,75%-dən 7,5%-ə endirilməsi haqqında qərar qəbul edib.

Bəs görəsən, Mərkəzi Bankın bu tarixindəki uçot dərəcəsini dəyişdirmə qərarını nəzərə alsaq, gələn il üçün əsas inflyasiya risklərinin nələr olduğunu proqnozlaşdırmaq olar? Ümumiyyətlə, 2020-ci ildə inflyasiyaya hansı amillər təsir edəcək?

Bu barədə suallarımızı iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli cavablandırıb. O, "Yeni Sabah"a açıqlamasında gələn ildə inflyasiyaya təsir edən əsas amilin neft qiymətləri olacağını bildirib:

"Azərbaycanda mərkəzi bankın uçot dərəcəsi ilə inflyasiya və bankların kredit dərəcələri arasında korrelyasiya pozulub. Mərkəzi Bankın uçot dərəcəsi məsələn, 2014-ü ildə 3% idi, bizdə həmin ildə infilyasiya 4-5% olub. Kredit faizləri də indikindən bir qədər yuxarı idi. Sonra 2 devalvasiyadan sonra bu göstərici 15%-ə qalxdı. Yenə onda da inflyasiya dərəcəsi ilə birbaşa əlaqəsi olmadı. Çox təəssüf ki, bizdə mərkəzi bankın bazara təsirləri çox zəifdir. Ona görə də mərkəzi bankın uçot dərəcəsinin dəyişməsi ilə birbaşa inflyasiyanın və faiz dərəcələrinin arasında əlaqə qurmaq olmur.

Gələn il Azərbaycanın inflyasiya ilə bağlı əsas riskləri sosial xərclərin artması ilə bağlıdır. Builki fərmandan sonra həm minimum əmək haqqında, minimum təqaüdlərdə vəsaitlər xərclənəcək. Pul dövriyyəsinin artmasını görəcəyik.

Bundan başqa gələn il inflyasiya yaradan amillərdən biri əhalinin alıcılıq qabiliyyətindən asılı olacaq. Əhalinin alıcılıq qabilliyyəti artdıqca xarici ölkələrdən gətirilən məhsulların həcmi də artır. Bu həmişə belə olub. İdxalın həcmi artdıqca iflyasiyaya müəyyən təkan verir. Amma əsas məsələ neft qiymətləridir. Neft qiymətlərinin büdcədə nəzərdə tutulmuş səviyyədə olması ( yəni, 55 dollar nəzərdə tutulub gələn il) Azərbaycanın bütün makroiqtisadi nəticələrinə, o cümlədən inflyasiyaya da təsir göstərən əsas amil olacaq. İl ərzində qiymətlər 55 dollardan daha çox olarsa, bu zaman inflyasiya riskləri də xeyli dərəcədə azalmış olacaq".

N.Cəfərli inflyasiyaya bu il təsir göstərən amillərdən də danışıb:

"Bu il rəsmi inflyasiya o qədər böyük deyil. 3% civarındadır. İnflyasiyanın heç olmaması və yaxud da deflyasiya olması, qiymətlərin aşağı düşməsi iqtisadiyyat üçün heç də yaxşı bir şey deyil. Bununla bağlı çox az danışılır. Ölkələrin normal inkişafı və biznesə maraq dairəsinin genişlənməsi üçün heç olmasa, illik inflyasiya 3-4%-lik olması vacib amillərdən biridir. Ona görə də, 3%-lik inflyasiya o qədər də ciddi rəqəm deyil. Biz bu il həddən artıq, kəskin qiymət artımını görmədik. Bu ilin əsas amili pul dövriyyəsinin artması oldu. Azərbaycanda keçən ilə nisbətən bu il nəticə təqribən 9% artdı. Bu da infilyasiyanı sıxışdıran əsas amillərdən biri oldu".

Xatırladaq ki, dekabrın 13-də Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) İdarə Heyəti uçot dərəcəsinin 7,75%-dən 7,5%-ə endirilməsi haqqında qərar qəbul edib. Bildirilib ki, faiz dəhlizinin aşağı həddi 5,75%, yuxarı həddi isə 9,25% (uçot dərəcəsinə ±1,75%-lik simmetrik diapazonda) səviyyəsində müəyyən edilib. Qərar həmin gündən qüvvəyə minib. Qedye olunub ki, AMB-nin rəhbərliyi faiz dəhlizinin parametrlərinə növbəti dəfə yanvarın 31-də baxacaq.