Uzun illər Azərbaycanın siyasi arenasında maraqlı proseslər getsə də, son dövrlər siyasi meydanda süstlük hökm sürür. Daha doğrusu, müxalifətin fəaliyyəti nəzərəçarpacaq səviyyədə deyil. Halbuki illər öncə ölkənin gündəmi siyasi düşərgədə baş verən proseslərlə müəyyən olunurdu. İndi isə fərqli bir mühit yaranıb. 

 "AzerTaym.az" bildirir ki, Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasının (KXCP) sədri Mirmahmud Mirəlioğlu Reyting.az-a müsahibəsində maraqlı məsələlərə toxunub. 

- Mirmahmud bəy, əvvəllər müxalifətin qış, yaz, yay və s. planları olardı, amma son illər sanki heç bir planınız yoxdur. Ümumiyyətlə, siyasi düşərgənin faydalı iş əmsalı varmı? 

- Azərbaycanda 30 ildir ki, hakimiyyətin də, müxalifətin də planı yoxdur. Nəzəri baxımdan, hansısa işlər görülür, planlar qurulur, amma reallıqda hər hansı iş görülməyib. 

Ən pisi odur ki, Azərbaycan xalqının 95 faizinin planı yoxdur. Bu ölkə bütövlükdə plansızlıqla idarə olunur. Siyasətçi guya siyasəti ilə, təsərrüfatçı təsərrüfatı ilə məşğuldur. 27 ildən çoxdur ki, uşaqlar evcik-evcik oynadığı kimi, biz də siyasət-siyasət oynayırıq. Hər kəs belədir. Sadəcə, mən çoxlarından fərqli olaraq reallığı etiraf edirəm. 

Sualınızın sonunda qeyd elədiniz ki, faydalı iş əmsalı varmı? Cavab olaraq deyim ki, 1993-cü ildən bəri Azərbaycanda faydalı iş əmsalı sıfırdır. Biz heç bir siyasi şərait yarada bilmirik, əksinə, siyasi şəraitin yesiriyik. Acınacaqlısı odur ki, dövlətimiz də, cəmiyyətimiz də belədir. Hərə öz işini görüntü naminə həyata keçirir, ortada nəticə olmur. Yəni, dəyirman öz bildiyini edir, çax-çax baş ağrıdır. 

- O zaman Sizin işinizin adı nədir?

- Biz də sizin suallarınıza oxucunun xoşu gəlsin deyə, müəyyən cavablar veririk. Amma “Biz böyük qüvvəyik”,- deyənlər özlərini aldatmaqdan başqa bir iş görmürlər. 

Bu yerdə yadıma bir məsələ düşdü, onu deyim. Mübarizə Heydər Əliyevin dövründə, Elçibəyin zamanında var idi. Heydər Əliyev Elçibəyi son mənzilə uğurlamağa gələndə, artıq onun üçün hər şey bitmişdi. Ondan sonra kiminlə mübarizə aparacaqdı? Yəni, həmin mərasim təkcə Elçibəyin vida mərasimi deyildi, həm də Heydər Əliyevin siyasi mübarizə ilə vida mərasimi idi. Daha onun üçün də hər şey mənasız idi. Fikirləşirdi ki, bundan sonra kiminlə mübarizə aparacaq.

- Yaxşı, o zaman ortaya sual çıxır. Siz, İsa Qəmbər, Əli Kərimli və digərləri niyə müxalifət lideri ola bilmədiniz?

- Bir Allah şahiddir ki, suallara cavab verəndə heç kim mənim qədər səmimi olmur. 

Elçibəyin zamanında hamı lider sayılırdı. Təbii ki, onun kölgəsində. İndi kimlərsə deyir ki, mən olsaydım, belə edərdim. Elə də qardaşım, indi Elçibəy həyatda yoxdur. Hətta mediada təbliğat aparırdılar ki, qocalar getsəydi, cavanlara yol açılardı. Qardaş, açıldı də, gedin, görək, hara kimi gedirsiz. 

Şəxsən mən uzun illər “Liderəm” demədim, kimisə müdafiə elədim. Məcburən elədim, könüllü elədim, obyektiv ya subyektiv səbəb oldu, o ayrı məsələdir. Bu, faktdır, Allah da, millət də şahiddir. 

Mənim də məsuliyyətim var. Zamanında bəlkə də müəyyən şeyləri deməliydim. 

Özümlə bağlı olanda qəti qərar verirdim, mandatdan imtinaya kimi zamanı gələndə konkret addımımı atmışam. 

Amma mən hesab edirəm ki, Elçibəyin dəfn gün bütün siyasilərin siyasi fəaliyyətinin dəfn günü oldu. Ondan sonra bir iş görülmədi. 

“Yurd”la (Əli Kərimli tərəfdarlarını nəzərdə tutur-red.) AXCP ayrıldı. Sonra başqa siyasi proseslər oldu. 

2000-ci ildəki parlament seçkilərində bir-iki nəfəri çıxmaqla bütövlükdə AXCP Müsavata səs verdi. Müsavatda cəsarət çatmadı ki, “Biz bu qələbəni həm də cəbhənin hesabına qazandıq”,- desin. 

2003-cü ildə nə oldu, bu da bəllidir. Belə məsələlər çoxdur, sadəcə, keçmişə qayıtmaq istəmirəm. Sabaha baxa bilmirik deyə, dünəndə ilişib qalırıq. 

- Zamanında SİDSUH, Demkonqres, “Bizim Azərbaycan” və s. birliklər var idi. Heç olmasa, hədəf qoyulan seçkiyə kimi birliyi qoruyub saxlayırdınız. Amma son bir ildə Qarabağ Komitəsi, Xalq Hərəkatı yaradıldı, ortada heç nə yox ikən parçalanmalar baş verdi. Pənah Hüseynin təşəbbüsü ilə qeydiyyatdan keçən partiyaların müzakirəsi təşkil olunur, yenə də ortada bir nəticə yoxdur. Niyə bir araya gəlib, vahid mövqedən çıxış edə bilmirsiz? 

- Bilirsiniz, nakam, vüsala çatmayan adam hamını qınayır. Siyasətçilər olaraq, biz vüsala yetməmişik. Neçə ildir, boşluğu doldurmaqla məşğuluq. 

Qarabağ Komitəsi öncədən yaranmışdı. Hamı o komitədə var idi, proses də gedirdi. İnsafən, hakimiyyət bu prosesə qarşı loyal idi, qadağa da qoymurdu, “yaşıl işıq” da yandırmırdı. 29 sentyabr mitinqi baş tutdu, uğurlu oldu. Hakimiyyət təmsilçiləri olan bəzi deputatlar dəstək verdilər, sonra mövqedə dəyişiklik oldu, həmin deputatlar 180 dərəcə fərqli mövqe sərgiləməyə başladılar. Bəlli oldu ki, hakimiyyət Qarabağ problemini həll eləmək istəmir. Kimsənin də bu istiqamətdə fəaliyyətini bəyənmir. Ondan sora Qarabağ Komitəsində ayrılmalar baş verdi.

Bir qədər sonra Azərbaycan Xalq Hərəkatı yarandı. Buna qədər Qarabağ Komitəsində olan qüvvələr Azerfredomda çıxış elədilər. Hətta məni də qınadılar ki, sən niyə orda yoxsan... 

İndi də qeydiyyatdan keçən partiyaların bir araya gələrək müzakirə aparması gündəmə gəlib. Amma əlimizdən bir şey gəlmir, nəticə hasil edə bilmirik deyə, görüş yerlərimiz yaslarda, toylarda, məhkəmələrdədir deyə, şəkillərimiz də orada çəkilir. Baxırsan ki, boşluğu doldurmaq lazımdır. 

Biz 92-93-cü illərdə hakimiyyətdə olanlar və olmayanlar, millət vəkili olanlar və olmayanlar, proseslərə düzgün qiymət verə bilmədiyimizə görə təkcə vicdan əzabı çəkmirik, bütün əzabların hamısını çəkməliyik. Bilirsiz, bu gün üçün çalışırıq, sabah üçün, Azərbaycanın gələcəyi üçün yox. 

- Belə çıxır ki, bekarçılıqda birliklər yaradıb görüşlər keçirirsiz?

- O vaxt birləşdirici qüvvə var idi, birlik yarananda mübarizə olurdu. İndi biləşdirici qüvvə yoxdur deyə birliklərin də ömrü qısa və nəticəsiz olur. 

O vaxt Demkonqres var idi, onun həmsdərlərindən biri Elçibəy idi. İndi o həmsədrlərdən əsər-əlamət yoxdur.

Onda hədəf var idi - Elçibəyin hakimiyyətə qayıtması. İndi isə... 

Elçibəy qayıdandan sonra onu bəyənmədilər və s. 

İndi də, bəli, siz deyən kimi bekarçılqıdan birlik filan yaradılır, hədəf olmadığı üçün nəticə də olmur. 

O vaxt Heydər Əliyev hesablayırdı, iş görürdü. Qarşısındakı da ona adekvat işlər görürdü və bir siyasi mübarizə var idi. İndi isə belə bir mühit yoxdur.