“AG bank” zərərli fəaliyyəti səbəbindən kredit verməyi dayandırdığını açıqladı; sabiq MTN şefi ilə Çingiz Əsədullayevi hansı maraqlar birləşdirirdi? 

Azərbaycanın ən uzunömürlü və aparıcı banklarından biri olan “AG Bank” kredit verməyi dayandırıb. Bu barədə “qaynarinfo” saytı məlumat yayıb.

Sayt yazır ki, bankın əməkdaşları bildirib ki, kreditlərin verilməsi artıq 2 aydır ki, dayanıb. Amma bunun səbəbi izah edilmir. Hazırda bank bütün növ istehlak, biznes  və digər kreditləri  ayırmağı dayandırıb. Hətta “AG Bank”ın məşhur olduğu ipoteka kreditləri də “limit bitməsi” səbəbindən başa çatıb. Bankdan bildirilib ki, hazırda kredit yalnız bankda əmanəti olanlara verilə bilər, o da əmanətin məbləğinin 50 faizi qədəri.

“AG bank”ın problemləri var"

İqtisadçı ekspert, hüquqşünas Əkrəm Həsənov “Yeni Müsavat”a deyib ki, “AG bank”ın digər Azərbaycan bankları kimi problemləri var: “Amma qeyd etməliyəm ki, bu bankın digərilərindən fərqi odur ki, problemli kreditlərinin etibarlı girov təminatı var. Prinsipcə, ”AG bank"ın kreditləri qayıtmır, amma girovu kifayət qədərdir. Yəni həmin kreditləri girova yönəltməklə geri qaytarmaq mümkündür".

Belədirsə, “AG bank” niyə kredit verməyi dayandırıb?

Əkrəm Həsənov deyir ki, bunun bir neçə səbəbi ola bilər: “Mümkündür ki, bank kredit verib və kreditləri geri ala bilmir. Məhkəməyə müraciət edib kreditlərin girov hesabına ödənməsi barədə iddia qaldırsa, bir neçə ilə məhkəmə çəkişməsindən sonra buna nail olacaq. Normal ölkələrdə belə banklara Mərkəzi Bank kredit verməli, bankı problem bataqlığından çıxarmalıdır. Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatası belə halda Mərkəzi Banka müraciət etməli, banka kredit verilməsini təmin etməlidir. Amma bu iki qurum arasında olan ziddiyyətlər banka kredit verilməsini əngəlləyəcək”.

 “AG bank”la bağlı 3 il əvvəl yazılanlar gerçək olur?

Əslində isə “AGbank”ın çökəcəyi ilə xəbərləri yeni və gözlənilməz deyil. 2015-ci ilin oktyabrında bankın Müşahidə Şurasının sədri və əsas səhmdarlarından biri olan Çingiz Əsədullayevin mandatı ləğv olundu. Çingiz Əsədullayev 10 il parlamentə düşdüyü dairədən qalib kimi keçirilmişdi, amma bir anın içində onun mandat ləğv olundu. O günlərdə bankir təlaşını açıq şəkildə biruzə verməyə başladı. Mətbuata ürkək açıqlamalar verib ləğvetmə qərarını dəstəklədiyini dedi.

Çingiz Əsədullayev

Ardından Çingiz Əsədullayevin əsas himayəçisi Eldar Mahmudov “vuruldu”. Həmin vaxtdan “AG bank”ın taleyi sual altına düşmüşdü. Daha Əsədullayevin arxaısnda güvəndiyi “MTN dağı”, cibində deputat “knijka”sı yox idi.

Lakin o dövrdə “AG bank”la bağlı haqq-hesab bir qədər ertələndi. Səbəb də üzdə idi - Eldar Mahmudova bağlı olan və ölkənin 1 nömrəli bankı “Azərbaycan Beynəlxalq Bankı”ndakı bitib-tükənməyən, mətbuatda “hörmüçək toru” adlandırılan maxinasiyaların araşdırılmasına qərar verilmişdi. Əsədullayevin bankı Hacıyevin bankının yanında “kiçik balıq” idi. 

Mahmudovun 2 bankirindən biri - Əsədullayev!

Eldar Mahmudov “vurulandan” sonra Cahangir Hacıyevlə yanaşı Çingiz Əsədullayevin də ona bank transferlərində dəstək verdikləri üzə çıxmışdı. “Beynəlxalq Bank işi”ndə dindirilən iş adamları arasında Çingiz Əsədullayevin də adı keçirdi. O dövrdə Çingiz Əsədullayevin məhz Eldar Mahmudova görə hədəfə gəldiyi şübhə doğurmurdu. Belə məlumatlar da yayılırdı ki, Mahmudov-Hacıyev çetesi külli miqdarda pulları onun bankının vasitəsilə ölkədən çıxarıb. Bu ittihamları təsdiqləyən məlumatı İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Avropa İttifaqı yanındakı keçmiş səfiri yaymışdı. Məlum olmuşdu ki, Ç.Əsədullayev Cahangir Hacıyevlə bərabər dövlətin külli-miqdarda vəsaitini mənimsəyib.

Mahmudovun iş adamlarından aldığı xəracı Əsədullayevin Şahin adlı sürücüsü hara daşıyıb?

Məsələn, Eldar Mahmudovun köməkçisi və əmisi oğlu Vüqar Mahmudovun cinayət işi ilə bağlı yayılan məlumatlarda “AG bank”, onun əsas səhmdarı Çingiz Əsədullayevin adı qırmızı xətlə keçirdi.

Bununla bağlı yazıdıqlarımızdan sitat: 

“Vüqar Mahmudov  Eldar Mahmudovun ”sağ əli" hesab edilirdi. Eldar Mahmudovun köməkçisi statusunda olsa da, bir çox hallarda nazir müavinlərindən artıq səlahiyyətli olub. İddialara görə, onun kabinetində bir neçə iri seyf olub. Həmin seyflərə iş adamlarından, müxtəlif vəzifə sahiblərindən, məmurlardan toplanan xəraclar yığılıb. Sonradan həmin pullar kisələrə doldurularaq “AG bank”a daşınıb. Məlumdur ki, “AG bank” rəhbəri Çingiz Əsədullayevlə Eldar Mahmudovun çox yaxın münasibətləri var, sabiq nazir “vurulan”dan sonra Çingiz Əsədullayev mətbuata açıqlamasında bu əlaqələri gizlətməyib. Eldar Mahmudov MTN-ə rəhbərlik etdiyi dövrdə ayrı-ayrı iş adamlarından alınan pullar “AG bank”a daşınaraq oradakı hesablara yatırılıb.

Bu əməliyyatlara Vüqar Mahmudov rəhbərlik edib. MTN-də yığılan rüşvət pullarının kisələrə doldurularaq banka rahat daşınmasına hazırlıq görülürmüş. Çingiz Əsədullayevin Şahin adlı sürücüsü onun xidməti maşını - qara rəngli, Az 10 JO 900 nömrə nişanlı “Mutsibishi Pajero” ilə həftədə bir neçə dəfə MTN-ə gedərək oradan maşına yüklənən pul dolu kisələrlə banka qayıdıb. Pulun sürücüyə təhvil verilməsinə də Vüqar Mahmudov nəzarət edib. Sonradan “qara pul”lar xaricdəki bank hesablarına ötürülüb".

Mandatını itirdi, səhmlərinin sayını artırdı?

Çingiz Əsədullayev mandatını itirdikdən sonra “AG bank”da səhmlərinin sayını artırmağa başladığı da müşahidə edilmişdi. İlk vaxtlar bəzi dairələr bunu “blef” adlandırırdılar. Düşünürdülər ki, Çingiz Əsədullayev bu məlumatları dövriyyəyə buraxmaqla ayaqda olduğunu nümayiş etdirməyə çalışır.  Həmin dövrdən bu günə qədər Çingiz Əsədullayevin “AG bank”da payı xeyli artıb.

Hazırda onun bankda payı ailə üzvləri də daxil olmaqla 33,57 faizdir. Deputat olduğu dövrdə isə Çingiz Əsədullayevin payı 23,096 faiz idi. Bu rəqəmlərə nəzər salanda belə təsəvvür yarana bilər ki, Əsədullayev Mahmudov “vurulandan” sonra daha da güclənib.

Bəs əslində vəziyyət necədir? 

Bankın saytında https://www.agbank.az/az/about-bank/shareholders/ ttps://www.agbank.az/az/about-bank/shareholders/ yer alan və səhmdarlarla bağlı məlumat belədir:

Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası - 4,28%

Kazimir Partners şirkəti - 2,45%

Əsədulla Çingiz (ailə üzvləri daxil olmaqla) - 33,57%

Yusufov Fərzulla (ailə üzvləri daxil olmaqla) - 5,79%

Marçenko Qriqoriy - 8.30%

Səhmdarların ümumi sayı 83 , minaritariyaların sayı 82 onların ümumi payları - 66,43%

Faktiki isə baş verənlərdən sonra (Çingiz Əsədullayevin mandatının ləğvi, Eldar Mahmudovun “vurulması”) “AG bank” səhmdarların öz paylarını Çingiz Əsədullayevə sataraq bankdan çəkilmələri kimi qəbul edilir. Bu isə Eldar Mahmudova yaxın bankirə yaxşı perspektiv vəd etmir. 

Mandatını itirən Çingiz Əsədullayev bankını itirməyəcək ki?

Xatırladaq ki, “AG bank” 2017-ci ili 6 milyon 688 min manat zərərlə başa vurub. Eyni vəziyyət bu il də davam edib. 2018-ci ilin ilk rübündə bankın zərəri 3 milyon 223 min manat, ilk yarım ilin nəticəsində isə 5 milyon 139 min manat təşkil edib. İlk yarım ildə bankın həm gəlirləri, həm də xərcləri 21-23% azalıb. Bankın məcmu kapitalı 41 milyon 486 min manat təşkil edir ki, bu da Mərkəzi Bankın tələbindən 8,5 milyon manat aşağıdır. Hazırda “AG Bank” məcmu kapitalı tələbə cavab verməyən 5 bankdan biridir.  Son bir ildə bankın aktivləri nisbi ifadədə 3,3%, mütləq ifadədə 16,5 milyon manat azalıb.

Bankdan açıqlama - kredit verməyi dayandırmışıq!

Yazı çapa hazırlanarkən redaksiyamıza “AG bank”dan mövzu ilə bağlı açıqlama daxil olub. Həmin açıqlamanı olduğu kimi təqdim edirik:

“1992-ci il noyabr ayının 9-dan 13 saylı lisenziya əsasında fəaliyyətə başlayan AGBank ASC (o vaxtı AzəriqazBank ASC adı ilə) 26 il ərzində Azərbaycan bank sektorunda göstərdiyi yüksək keyfiyyətli xidmət ilə hər zaman ön sıralarda olmuşdur. 2015-ci ildə ölkə iqtisadiyyatında baş verən dalğalanmalar, ölkənin o dövrdə əsas ixrac məhsulu neftin dəyərinin kəskin düşməsi və manatın il ərzində iki dəfə ucuzlaşması bank sektoruna da öz növbəsində mənfi təsirini göstərdi. Bəzi banklar ümumiyyətlə fəaliyyətlərini dayandırdı, digər banklar isə siyasətlərini yenidən gözdən keçirməli oldu. Əhalinin və şirkətlərin gəlirlərinin azalması öz növbəsində problemli kreditlərin kəskin artmasına səbəbiyyət verdi. Bu səbəbdən AGBank ASC problemli kredit portfelin artmaması üçün bir sıra addımlar atır. Daha dərin və riskyönümlü qiymətləndirmə aparılır və bankın müsbət tarixçəli müştərilərinə kredit ayırır.

Kreditlərin verilməsi siyasətinin dəyişdirilməsi Bankın mənfi halları aradan qaldırılması üçün atılmış adekvat addımdır. Bu heç də müvafiq bankın fəaliyyət imkanlarının məhdud olduğu anlamı daşımır. Qeyd etmək lazımdır ki, bankların fəaliyyəti yalnız kredit verilməsindən ibarət deyil. Hüquqi və fiziki şəxslərə göstərilən hesablaşma-kassa xidmətləri, ödəniş kartları xidmətləri və bir sıra digər xidmətlər bankın digər fəaliyyət sahələrinə aiddir. AGBank bu sahələr üzrə müştərilərə yüksək səviyyəli xidmət göstərməkdə davam edir. KİV-də işıqlandırılan səhmdarların ümumi yığıncağı “Banklar haqqında qanun”-a əsasən ildə ən az 1 dəfə keçirilməlidir və bu heç də bankın fəaliyyətinin pisləşməsi ilə bağlı deyil. Qeyd edilən iclas ötən fəaliyyət ilinin nəticələrini müzakirə etmək məqsədi ilə hər il keçirilən planlaşdırılmış iclasdır.

Bu cür proseslərin KİV tərəfindən qərəzli başlıq qoyularaq Bankın hüquqlarına və qanuni mənafelərinə hörmət edilməməsi “Azərbaycan Respublikasının KİV haqqında” qanunun 36.6 maddəsini pozur".