Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda Orfoqrafiya Komissiyasının növbəti iclası keçirilib.

İclasda Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalarının təlim və tərtib prinsipləri müzakirə olunub.

Tədbirdə yeni “Orfoqrafiya lüğət”ində ediləcək bəzi dəyişikliklər də diqqətə çatdırılıb.  “Əsgər” sözünün “əskər”, “alqı-satqı” sözünün “alğı-satqı” yazılması təklifi məqbul sayılıb. Həmçinin yeni lüğətdə süni, qondarma sözlərin yer almayacağı vurğulanıb.

Orfoqrafiya lüğətinə dəyişikliklə bağlı Modern.az-a danışan tanınmış media eksperti Qulu Məhərrəmli ümumiyyətlə bu cür dəyişikliklərin niyə edildiyini başa düşmədiyini bildirib:

 “10-15 il bundan əvvəl “metafora” yazmışıq, 2013-cü ildə çıxan lüğətdə “metafor” edilib. İndi də təklif edirik ki, yazaq “metafora”. Bu onu göstərir ki, bu məsələlərə yanaşmada ciddi elmi prinsip yoxdur. Biri istəyir bu söz bu şəkildə yazılsın, biri  də istəyir ki, mədəniyyət sözündə bir “y” olsun. Mədəniyyət sözündə 2 “y” hərfinin olmağı kimə mane olur? Sadəcə olaraq bəzi sözlər 1 “y” hərfi  ilə yazılmalıdır. Xüsusi isimlər mütləq  2 “y” hərfi  ilə yazılmalıdır. Hər bir dəyişiklik ciddi elmi əsasa söykənməlidir. Orfoqrafiya lüğəti çox ciddi və sabit prinsiplərə əsaslanmalıdır. Bu olmasa, biz gündə orfoqrafiyada bir söz dəyişəcəyik. Bu bir institutun, bir şuranın gəldiyi qərar olmamalıdır. Dil hamının ümumi məhsuludur. Dildə gedən proseslərdə ölkənin intellektual qatı fəal iştirak etməlidir. Mən şəxsən bu dəyişikliklərin tərəfdarı deyiləm. Yazıda çətinlik yaradan məsələləri dəyişdirmək olar. Amma başdan-başa bütün qaydalara yenidən yanaşmaq və  bir çoxunun da elmi cəhətdən səbəbini izah edə bilməmək düzgün deyil”.

Qulu Məhərəmli deyib ki, söz hansı dildən götürülübsə o dilə istinad etmək tamamilə yanlışdır:

“Əsgər”, “əsginaz” sözlərində əsas gətirirlər ki, mənbə dildə bu söz belə yazılır. Mənbə dilə istinad etmək kökündən yanlışdır. Bu sözlərin yazılışı ilə bağlı irəli sürülən təkliflərdə mən ciddi prinsip görmürəm. Bu dəyişikliklərin Azərbaycan dilini hara aparacağını, hansı dolaşığı, xaosu yaradacağını təsəvvür edə bilmirəm. Mən əminəm ki, bu dəyişikliklər qəbul olunarsa, 5 ildən sonra tamam başqa dalğa gələcək. Ən başlıcası odur ki, bu gün Azərbaycan dilinin “Orfoqrafiya lüğəti”ni dəyişdirməyə heç bir lüzum və ehtiyac yoxdur. Dillə bu şəkildə davranmaq olmaz”.