Hər bir dövlətin böyüməsi onun elmə bəslədiyi diqqətdən asılıdır. Elmə ciddi investisiyalar yatıran, alimini qiymətləndirən və yeni texnologiyaların kəşfinə həvəsləndirən dövlətlər zamanın ən amansız sınaqlarından üz ağ çıxmışlar.

Təsadüfi deyil ki, 2 dəfə dünya müharibəsinin məğlubu olan və düşmənlərinə böyük təzminatlar ödəmək məcburiyyətində qalan Almaniya ən ağır günlərində belə, elmə, təhsilə diqqətini azaltmamışdır, bütün çatışmazlıqlara baxmayaraq, pulsuz təhsil proqramlarını axsatmamışdır.  Məhz bunun sayəsində də yenidən böyümüş, dünya dövlətləri arasında  layiq olduğu yeri tutmuşdur. Tarixi faktlar sübut edir ki, Almaniyanın bu etinası sayəsində təkcə bir orta məktəbi onlarla Nobel mükafatı laureatı yetişdirmiş və nəticədə alman sənaye müəssisələri dünya brendinə çevrilmişlər. Və elmə, təhsilə yatırılan investisiyaların sayəsində Almaniya bu gün də dünyanı idarə edən bir neçə dövlətdən biridir.

Bizdə də elmin inkişafı ilə məşğul olan dövlət qurumları var. Bunlardan biri də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası adlanır. Bizdə də elmi quruma dövlət büdcəsindən müəyyən qədər vəsait ayrılır – ildə, hardasa, 130-150 milyon manat . Baxmayaraq ki, bu vəsait dövlət büdcəmizin heç 1 faizi də deyil  və biz bu gücümüzlə çətin başqa dövlətlərlə yarışa bilərik.

Acınacaqlıdır ki, olduqca kiçik olan bu məbləğ belə, ciddi elmi təcrübələrə xərclənmir. AMEA-nın əsas iş fəaliyyəti bir çox hallarda adını belə yaza bilməyən qohum-əqrəbalara, pullu icra məmurlarına alim statusu satmaqla məhdudlaşır. Hər il böyük uğurla müdafiə edilən elmi işlər isə dəfələrlə üzü köçürülən cızma-qaradan ibarətdir.

Amma problem yalnız bununla da bitmir. Bəzən dövlətin elmə sərf etdiyi real investisiyalar belə, bir günün içində buxarlanır və bunun məsuliyyətini heç kim daşımır.

Ovqat.com redaksiyasına göndərilən bir məktub da məhz bu “buxarlanma” və məsuliyyətsizlik duyğusundan bəhs edir. AMEA-nın kitabxanasındakı korrupsiya faktlarından danışan və müəllifi bizə bəlli olsa da, yazıda keçmədiyinə görə təqdim etmədiyimiz məqaləni oxucuların ixtiyarına buraxırıq:

***

Tort kəsilir, paylaşımlar edilir, “qalib gəldik” deyirlər. Bu şadyanalıq 4 sentyabr 2018-ci il tarixində Azərbaycan Elmlər Akademiyası Mərkəzi Elmi Kitabxanasında ümumi dəyəri 122.567 min manat olan 113 ədəd kompüter və notbuk oğurlandığı rəsmi şəkildə təsdiq olunandan və AMEA-nın Rəyasət Heyəti aparatına məlumat verilməsinə dair qərar çıxarılandan sonra baş verir. Nə baş verir, kimə qalib gəlinir, maraqlıdır.

Beləliklə, belə başa düşülür ki, AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasında baş verən oğurluq hadisəsindən hələ də nəticə çıxarılmayıb. Görünür, bir zamanlar məşhur “Soros fondu”nun əməkdaşı olmuş, amma hansısa səbəbdən kitabxana direktoru təyin olunmuş Leyla İmanova və onun himayəçisi rolunda bu sahəyə cavabdeh AMEA-nın vitse-prezidenti qəbul etmək istəmirlər ki, ilk baxışdan asan və əlçatan kimi təsir bağışlayan Mərkəzi Elmi Kitabxananın mühüm işlərini kənara atıb tort kəsmək və paylaşımlar etməklə oradakı problemlər həll olunmur. Minlərlə qiymətli elmi kitabların saxlanması diqqət, peşəkarlıq və məsuliyyət tələb edir. Neçə illərin nadir kitablarına münasibət də maraq doğurur. Kitabxanada mübadilə fondu, xaricə göndərilən və oradan alınan qiymətli elmi kitabların formatlara bölünüb, işlənməsi və inventarlaşmaya qəbul olunması bərbad vəziyyətdədirsə, Leyla İmanovanın ətrafı olan, “ailə ansambl”ının üzvləri hansı günlərinə tort kəsir, bayram edirlər, kimə qalib gəlmiş hesab olunurlar? Və yaxud, AMEA-nın hörmətli vitse-prezidentinin “kurasiya”sında olan Mərkəzi Elmi Kitabxanadan oğurlanmış 113 ədəd kompüter və notbukun yerinə bir neçə “Kür” kompüterlərini yerləşdirməklə də məsələ həllini tapmış hesab olunmur. Axı bütün hallarda baş verənlər birbaşa AMEA-nın prezidenti, akademik Akif Əlizadənin əleyhinə işləyir. Çünki, ölkədə fəaliyyətdə olan bütün kitabxanalarda mütəxəssis direktorlardan fərqli kitabxana işindən anlayışsız bir həkimin – İmanova Leyla Bəkir qızının fəaliyyəti necə təqdir oluna bilər ki, hələ də “Kitabxana işi haqqında” qanun kobud şəkildə pozulur, orada kitabxanaya üzvülük pullu olaraq həyata keçirilir? Və yaxud AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasının direktoru Leyla İmanova və onun himayəçisi rolunda çıxış edən vitse-prezident, deputat nədən düşünmək istəmirlər ki, “Milli Rəqəmsal Yaddaş” kimi təqdim olunan, ancaq içi hələ də boş olan bu format (http: //mek.az/mry.aspx) işlənilməyibsə, hansı dünya ədəbiyyatı kitabxanasına inteqrasiyadan və ya elmi mübadilədən söhbət gedə bilər?

Bakı Dövlət Universitetindən sonra yeganə yüksək ixtisaslı kadr hazırlayan, ümummilli lider Heydər Əliyevin fərmanı ilə elmi status alan bu müəssisəni adi kitabxanaya çevirib, idarəçilərini də bibioğlu, xalaoğlu, qardaşoğlu, dost, rəfiqədən təşkil ediblərsə, demək AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanası ali mqsədə xidmətdən çox-çox uzaqdır.

Bilirsiz, niyə? Çünki 90 illik ənənəsi olan elmi kitabxana hazırda kitabxanaşünaslıq, biblioqrafiyaşünaslıq kimi əsas meyarlardan çox-çox geridə qalıb. Belə görünür, orada nadir və qiymətli kitabların, elmi vəsaitlərin aqibətini bir uşaq belə müalicə etməmiş, həkim Leyla İmanova və ətrafının ixtiyarına buraxmaqla, AMEA-nın Mərkəzi Aparatı hələ də seyrçi mövqe sərgiləyir, orada baş verənlərin ciddiliyindən yayınmaq təşəbbüsünə üstünlük verir. Belə olmasaydı, yəqin ki, ümumi dəyəri 122.567 min manat olan 113 ədəd kompüter və notbukun oğurlanmasına dair cinayət işinin təsdiqindən sonra AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasının Yeni Tenologiyalar üzrə direktor müavini Ruzi Məmmədovun, Təsərrüfat Şöbəsinin müdiri İbad Əliyevin, Ümumi İşlər üzrə direktor müavini Fuad Aslanovun və digərlərinin işdən çıxarılmasına dair AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik İsa Həbibbəylinin 26 sentyabr 2018-ci il tarixli təqdimatı ilə AMEA-nın prezidentinə olunan müraciətə əsasən ikincinin çıxardığı qərar icra olunardı. Yəni adları yuxarıda çəkilən Mərkəzi Elmi Kitabxananın müavinlərinin işdən çıxarılmasına dair qərar Leyla İmanova tərəfindən icra olunardı, heçə sayılmazdı.

Məlum müavinlər işlərində hələ də qalırsa, direktor Leyla İmanovaya töhmət verilibsə, adı çəkilən digər məsul şəxslərin isə işdən azad edilməsi mümkünləşməyibsə, Mərkəzi Elmi Kitabxanada mövcud vəziyyət görünür ki, bundan sonra da düzəlməyəcəkdir. Əmək Məcəlləsinin 186-cı maddəsinin “a” bəndinə əsasən töhmət verilən Leyla İmanova və məcəllənin 70-ci maddəsinin “ç” bəndinə əsasən əmək müqaviləsi ləğv edilən müavinlər mövcudluqlarını kitabxananın kollektivinə diktə şəklində tort kəsib, paylaşımlar etməklə hələ də sürdürürlərsə, onlar hansı haqla fakt üzrə məsuliyyət daşıyan digər işçiləri müəyyən edib, onlar barəsində ciddi intizam, tənbeh tədbiri görüb, nəticəsi barədə də AMEA-nın Rəyasət Heyəti aparatının kadrlar şöbəsinə məlumat verəcəklər? Demək, Azad Həmkarlar İttifaqının sədri Habil Qurbanova edilmiş müraciət və onun da 28 sentyabr 2018-ci il tarixli məktubu ilə AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasının adı çəkilən məsul vəzifəli şəxsləri barəsində ciddi intizam tənbeh tədbiri görülməsi, formal olaraq kağız üzərində qalacaq, kitabxana bir neçə ildən sonra daha acınacaqlı duruma düşəcəkdir. Yəqin ki, gec-tez buna məsul olan şəxslər baş verənlərin məsuliyyətinə dair cavabdehlik daşıyacaqlar. Lakin onda gec olacaq və mətbuat da bu məsələyə hazırkı şəkildə seyrçi münasibət bəsləməyəcək.

Qeyd edək ki, bir az əvvəl mətbuatda  xəbərlər yayılmışdı ki,AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanasından oğurluq olub. Eləcə də, kitabxananın direktoru Leyla İmanova qardaşının kürəkəni, həm də həyat yoldaşı Nazim İmanovun bacısı oğlu Məmmədov Ruzi Məharət oğlunu Yüksək Texnologiyalar və Layihələr üzrə, Ruzi Məmmədovun dostu Aslanlı Fuad Çingiz oğlunu ümumi işlər üzrə, bibisi oğlu Əliyev İbad Barat oğlunu Təsərrüfat İşləri üzrə direktor müavinləri təyin edib. Xalası oğlu Quliyev Elman Rəqəmsallaşma, rəfiqəsi Səfərova Aygünü isə kitabxana xidməti şöbələrinə müdir qoyub.

(ovqat.com)