Hər il olduğu kimi bu il də 4 iyun hadisələrinin ildönümünü “qeyd etdik”. Bu mövzu həmişə mənim marağımda olub, ona görə yox ki, kimin haqlı, kimin haqsız olduğunu müəyyənləşdirim, ona görə ki, bu, bizim gələcəyimiz üçün lazımdır və biz gələcəkdə baş verə biləcək hadisələrdən sığortalanmamışıq.
Amma bu ilki “qeyd etmə” həmişəkindən bir az fərqli şəkildə baş verdi. Bunun da səbəbi hörmətli vəkil Aslan İsmayılovun bu mövzuya aid tarixin keçmişində qalan anlara işıq salmaq istəyi oldu.
Hələ bundan az əvvəl MTN-nin sabiq işçisi İlham İsmayılın xatirələri “Moderator.az”da dərc olunurdu. O dövr baş verənlər haqqında çox yazılar yazılıb, amma epizotik yazıları çıxmaq şərti ilə qalanları qənaətbəxş olmayıb. Bu da, böyük ehtimalla hadisələri düzgün dərk edib izahını vermək bacarığına malik təhlilçinin olmamasından qaynaqlanır.
İlham İsmayılın xatirələrində isə çox şey var. Hadisələrin içində olmaq, vətən üçün əlindən gələni əsirgəməmək, tutduğu yerə görə xalqın istəyinin əksinə getməmək və kifayət qədər savada malik olduğundan, hadisələrin mahiyyətini dərk etmək baxımından, bu xatirələrdə o dövrün ümumiləşdirilməsi öz əksini tapıb.
Xatirələri oxuduqca o dövrdəki ictimai mühüti yenidən yaşayırsan. “Niyə filan işi filan etməyiblər?” deyənlərə həmin xatirələri oxumağı məsləhət bilirəm.
Aslan müəllimin yazısı bir az yuxarıların o zamanki, durumunu ifadə edir və özünün dediyi kimi, bu yazıdan sonra çoxlarının ona münasibəti daha da pisləşəcəyi təbiidir.
Təsadüfi deyil ki, bu yazıdan sonra dilinin “donunu açanlar” çoxaldılar. Onların arasında indi daha çox özlərini demokrat adlandıranlar üstünlük təşkil edir. Görünür, Aslan müəllim bir başa hədəfə vurub. Onlar danışdıqca bir daha özlərinin kim olduqlarını ortaya qoyurlar. Baxın, heç bir hakimiyyət davası etməmişik deyənlərin söylədiklərinə. “Millət” qəzeti, görün, nə yazır: “Bəli, 1993-cü ilin yayında baş verən hadisələrə qiymət verdikdə Etibar Məmmədovu, lap elə Əlizadə qardaşlarını və digərlərini öz partiyalarının- AMİP-in, ASDP-nin (və.s) üzvləri ittiham edə bilər- bizi niyə hakimiyyətə gətirə bilmədin, deyə”.
Yaxud: “Etibar Məmmədova Baş nazir postu təklif etməmək Elçibəyin prezidentlik postunu qorumaq baxımından ikinci ən böyük siyasi şansını itirməsi anlamına gəldi”.
Qəzet daha sonra bildirir: “Bu gün mövcud hakimiyyətin 100-cü dərəcəli üzvü mərkəzi hakimiyyətin bilgisi və icazəsi olmadan partiya nədir, heç QHT də yarada bilməz. Ancaq keçmiş hakimiyyətin bütün aparıcı fiqurları özlərinə siyasi təşkilat yaradır”
Bəlkə AMİP-çilərin yadından çıxıb, elə birinci partiya yaradan Etibar Məmmədov olmamışdımı? Üstəlik AMİP-çilər özlərini “ana müxalifət” də elan etməmişdilərmi?
Həmin məqalədən başqa bir sitat: “bir hakimiyyət özünə qarşı ana müxalifət partiyasına necə "məni qoru” deyə, yaxud "məni niyə qorumadın” hikkəsi ilə hücum edə bilər?”
Əvvala AXC o vaxt partiya deyil hərakat idi və E.Məmmədov da onun şinelindən çıxmışdı. İkincisi, bir partiya lideri kimi dövlətçiliyi qorumaq onun borcu idi. Burada söhbət hakimiyyətin qorunmasından daha çox dövlətçiliyin qorunmasından gedir.
Əli Orucov adlı birisi də var, yazır ki, “Hakimiyyəti tank üzərində, silah-sursatla ələ keçirən AXC”.
Əvvəla bu bəydən soruşmaq istəyirəm ki, o zaman iki siyasi qüvvə var idi; kommunistlər və cəbhəçilər, sən bunlardan hansında idin. İkincisi, sənin arxadaşların söyləyir ki, müstəqillik göydən düşüb bu məmləkətin başına. Sən isə deyirsən ki, onu tankla silahla AXC niyə edib, bəs müstəqilliyi saqqızla əldə edərlər?
Aslan müəllim başqaları kimi tribuna pəhləvanı deyil, real əməl yiyəsidir və onun həqiqətləri reallığı daha yaxşı əks etdirir. Sonda onun yazısına bir münasibətim var ki, o da Mətləb Mütəllimov haqda dedikləridir. Məncə Mətləb müəllim o dövr üçün ondan artıq heç nə edə bilməzdi.
